زبان اسکاتلندی ، تفاوت زبان اسکاتلندی با انگلیسی چیست؟
با سلام، به زبان آموز خوش آمدید. امروز میخواهیم راجع زبان اسکاتلندی صحبت کنیم.
زبان اسکاتلندی، همانطور که از اسمش پیداست در اسکاتلند صحبت میشود که
یکی از کشور های بریتانیا میباشد. مهم است که بدانید، در کشور اسکاتلند سه زبان مخلتف وجود دارد انگلیسی اسکاتلندی، زبان اسکاتلندی و زبان گِیلیک.
گِیلیک یکی از زبان های سلتیکی است که جز خانواده هندواروپایی میباشد، دو زبان دیگر
یعنی انگلیسی اسکاتلندی و زبان اسکاتلندیتا حد زیادی شبیه یکدیگر هستند.اما دو زبان متفاوت هستند.بیشتر انگلیسی اسکاتلندی دقیقا مشابه انگلیسی معیار است و فقط با لهجه اسکاتلندی صحبت میشود. از طرف دیگر، اسکاتلندی، از انگلیسی وسطی در دوران قدیم به وجود آمده و در نتیجه با انگلیسی امروزی شده است.
بعضی از مردم، زبان اسکاتلندی را یک گویش از انگلیسی میدانند و بعضی دیگر آن را یک زبان جداگانه به حساب می آورند.بعدا راجع این موضوع بیشتر توضیح خواهیم داد.
بر اساس آمارگیری سال 2011 حدود 1.5 میلیون نفر به زبان اسکاتلندی صحبت میکنند
یعنی حدود 30 درصد اسکاتلندی ها.
تاریخچه زبان اسکاتلندی
ریشه های اسکاتلندی از یکی از گویش های انگلیسی باستان به نام نورث امبریا میآید. انگلیسی نورث امبریایی، در حدود قرن هفتم در حکومت انگلو ساکسونی نورث امبریا صحبت میشُد .که در قسمت های شمال شرقی انگلستان واقع شده بود و جزئی از اسکاتلند بود. پادشاهی اسکاتلند در سال 843 با اتحاد اقوام پیکت و گِیلیک شکل گرفت، ولی در آن زمان سرزمین های نورث امربیا هنوز جزئی از پادشاهی اسکاتلند نبود در قرن یازدهم، قسمت های شمالی سرزمین های نورث امربیا جزئی از اسکاتلند شدند و زبان گِیلیک اعتبار و جایگاه خاصی پیدا کرد .هرچند انگلیس همچنان زبان اصلی مردم باقی ماند.
گویش های زبان انگلیسی آن منطقه تحت تاثیر زبان های نوردی (اروپا شمالی) بودند
زیرا قسمت های جنوبی نورث امبریا و قسمت های شرقی و شمالی انگلیس تحت حکومت دانمارکی ها بود و در نتیجه این زبان ها تحت تاثیر زبان های نوردی بودند.
همچنین، مردم اسکاندیناوی نیز در مرز های آن منطقه وجود داشتند.
در قرن 12 یا 13ـم، بر اساس تقسیمات کشوری بارو اسکاتلند از انگلستان جدا شد.
ریشه کلمه بارو از نام گروهی از اتحادیه ها و بازار هایی که تاجران و صنعتگران کار میکردند و مالیات پرداخت میکنند، آمده است. حکومت و اشرافی که بارو ها را اداره میکردند، سعی میکردند تا سایر اقوام را به بارو ها بیارند، مانند اسکاتلندی ها و اقوام گِیلیک و سایر بخش هایی که تحت حکومت دانمارکی ها بودند.همچنین از سایر نقاط مانند مناطق فلاندر، فریزلند و اسکاندیناوی.
زبان انگلیسی زبان رایج مردم بارو شد اما چون در این محیط از تمام اقوام حضور داشتند زبان انگلیسی تحت تاثیر لهجه اقوام مختلف قرار گرفت و از زبان نورث امبریایی منحرف شده و شکل های جدید پیدا کرد. زبان دیگری که بر انگلیسی وسطی تاثیر گذاشت، لاتین بود.
زیرا متون مذهبی، دینی و قوانین کشوری به زبان لاتین نوشت میشد.
زبان فرانسوی نیز به دلیل رابطه نزدیک پادشاهی انگلیس با نورمن های فرانسه، بر زبان انگلیسی تاثیر گذاشت. به این انشعابات گویش های زبان انگلیسی وسطی امروزه زبان اسکاتلندی اولیه میگویند، اما در آن زمان به آن همان انگلیسی میگفتند.

در قرن چهاردهم و پانزدهم انگلیسی، جای زبان های گیلیک و فرانسوی را گرفت.
زبان انگلیسی همچنین جای زبان لاتین برای نوشتن اسناد و قوانین گرفت در همان قرن 15م، جزایر اورکنی و شتلند به زیر سلطه اسکاتلند در آمدند. در این جزایر مردمان اسکاندیناوی از قرن 9ـم زندگی میکردند و به یک نوع زبان نورسی باستانی به نام نورن صحبت میکردند اما بعد از ورود اسکاتلندی ها به این منطقه زبان اسکاتلندی در این منطقه گسترش یافت. از برخورد این زبان نورسی با اسکاتلندی گویش های جدیدی به وجود آمد، به نام اسکاتلندی شتلندی و اسکاتلندی اورکنی.
در این زمان، زمان گفتاری اسکاتلندی تا حد زیادی از انگلیسی فاصله گرفته بود.
یک دلیلی که باعث این فاصله شده بود در قسمت های جنوبی انگلیس، گویش لندنی در حال معیار شدن بود در حالیکه زبان اسکاتلندی بیشتر مشابه گویش های شمال انگلیس بود.
موضوع دیگر، تغییرات در نوع تلفظ حروف صدا دار (مصوت ها) بود در بین سال های 1350 تا 1600 تغییراتی در نوع تلفظ حرف ها در انگلیسی به وجود آمد، این موضوع بر اسکاتلندی نیز تاثیر گذاشت. هرچند تغییرات تلفظ در دو زبان یکی نبودند، بعضی از تغییراتی که در زبان انگلیسی به وجود آمد. در زبان اسکاتلندی به وجود نیامد و تغییراتی دیگری به وجود آمد.
به عنوان مثال ou در انگلیسی وسطی صدای وو میدادند اما تلفظ این حروف در انگلیسی معیار به آوو تغییر کرد. اما در اسکاتلندی به همان شکل اولیه باقی ماند، به همین دلیل در انگلیسی میگوییم ماوس اما در اسکاتلندی میگویم موس یا مثلا در انگلیسی میگویم برَون کَو و در اسکاتلندی میگویم برون کُو. همزمان با این تغییرات در تلفظ حروف رسم الخط زبان انگلیسی در حال معیار سازی بود و در نتیجه املا کلمات بر اساس تلفظ کلمات در انگلیسی وسطی است اما رسم الخط زبان اسکاتلندی به شکل آزادانه تر همانطور که کلمات تلفظ میشُد، نوشته میشُد .
بسیاری از اشعار و متون اسکاتلندی در قرن 15 ـم و 16ـم نوشته شده اند اما در سال های بعد از آن و با گسترش اهمیت انگلیسی زبان اسکاتلندی به صورت ترکیبی از تلفظ اسکاتی و انگلیسی استفاده میشُد. زمانی که در سال 1603 میلادی جیمز ششم پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند شد، تاثیر زبان انگلیسی بر مردم اسکاتلند بیش از قبل شد.
تلفظ ، املا لغات و گویش کلمات اسکاتلندی به انگلیسی نزدیک شد و در نتیجه انگلیسی اسکاتلندی به وجود آمد. اسکاتلندی همچنان توسط اکثریت مردم استفاده میشُد اما کاربرد آن با اتحاد انگلیس و اسکاتلند در سال 1707 بیش از قبل کاهش یافت.

به حاشیه راندن و منزوی کردن زبان اسکاتلندی
بعدها باعث احیا ادبی دوباره این زبان شد.
شاعرانی مانند آلان رمزی و رابرت برنز، شاعر ملی اسکاتلند آثار ادبی خود را به اسکاتلندی نوشتند.
هرچند تولید آثر ادبی اسکاتلندی در قرن 19 کاهش یافت اما دوباره در قرن 20 احیا شُد در قرن 20م،
نویسنده ای به نام پیتر هیو سعی در ایجاد
یک استاندارد برای گویش های اسکاتلندی کرد.
در اواسط قرن 20ـم اولین رمان ها بر اساس
گویش های محاوره ای اسکاتلندی انتشار یافتند.
جمع بندی
اسکاتلندی یک زبان مجزا است؟ یا گویشی از زبان انگلیسی؟
جواب دادن به این سوال که اسکاتلندی یک زبان مجزا است یا گویشی از زبان انگلیسی، کار آسانی نیست. مخصوصا امروزه که مردم به صورت ترکیبی از هر دو آنها استفاده میکنند.
به این شرایط اصطلاحا دوزبانگونگی میگویند، یعنی مردم اسکاتلند هم از زبان اسکاتلندی و هم انگلیسی اسکاتلندی و یا به صورت ترکیبی از آن ها استفاده میکنند.
به این نکته دقت کنید دو زبان اسکاتلندی و انگلیسی اسکاتلندی داریم که ذاتا شبیه هم هستند
و حالا مردم از هر دو آنها به صورت ترکیبی استفاده میکنند. در چنین شرایط پیچیده و اصطلاحا دو زبانگونه ای به راحتی میتوان اسکاتلندی را گونه ای از زبان انگلیسی به شمار آورد
و هر دو را یک زبان در نظر گرفت. اما بعضی از مردم، همچنان اسکاتلندی را یک زبان جداگانه میدانند و دلیل آن را نیز آثار ادبی قرون گذشته زبان اسکاتلندی میدانند که در آن زمان از انگلیسی متفاوت بوده است.
هیچ معیار مشخصی وجود ندارد که چه چیزی یک زبان است و چه چیزی را باید یک گویش به شمار آورد. یه ضرب المثلی وجود دارد که میگوید هر زبان، یک گویشی است که کلی سرباز دارد. خُب، اسکاتلندی در ابتدا که سربازی نداشت، بعدها بدست آوردن و بعد دوباره آن را از دست دادند. زبان اسکاتلندی اگر به شکل مجزا از انگلیسی صحبت شود، به آسانی قابل تشخیص و جدا از انگلیسی است.
آیا تفاوت ها باعث میشود اسکاتلندی را یک زبان جداگانه به حساب بیاریم؟
بر اساس یک تحقیق 64% مردم اسکاتلند معتقدند اسکاتلندی یک زبان جداگانه نیست بلکه یک گویش است، یعنی 58% افرادی که خود به زبان اسکاتلندی صحبت میکنند اسکاتلندی را یک زبان جداگانه تلقی نمیکنند.
شما چه فکری میکنید؟ به نظر شما آیا اسکاتلندی یک زبان جداگانه است؟