آموزش زبان ترکی استانبولی-گرامر مقدماتی2
در قسمت قبلی با الفبا و اعداد در آموزش زبان ترکی استانبولی آشنا شدیم. در این قسمت با ضمائر و پسوندهای سؤالی، شیوه منفی کردن، جواب مثبت و منفی و اعداد ترتیبی آشنا خواهیم شد.
ضمایر فاعلی
ضمیر لغاتی هستند که برای عدم تکرار اسم جایگزین اسم فاعلی میشود. در زبان ترکی استانبولی ضمایر فاعلی مشابه زبان فارسی دارای شش ضمیر است. به جدول زیر توجه کنید.
فارسی | ضمیر مفرد ترکی | فارسی | ضمیر جمع ترکی |
من | Ben | ما | Biz |
تو | Sen | شما | Siz |
او | O | ایشان | Onlar |
نکتهای که در زبان ترکی استانبولی بایستی به آن توجه کرد آن است آن است که چون افعال در این زبان بسته به مفرد و جمع بودن و شخص مورد خطاب پسوندهای اختصاصی می گیرند در زبان محاوره ضمایر حذف خواهند شد. به مثال زیر توجه کنید:
زبان محاورهای | زبان نوشتاری | معنی |
Güzelsin | Sen güzelsin | تو زیبایی |
ضمیر احترام: در زبان ترکی استانبولی همچون زبان فارسی ضمیر احترام وجود دارد. شما هرگاه بخواهید در صحبت با دیگران شخص مورد خطاب را احترام کنید میتوانید از ضمیر جمع مخاطب Siz استفاده نمایید. همچون:Siz iyimismiz
جمع بستن اسامی
برای جمع بستن اسامی در زبان ترکی استانبولی به این صورت است که به آخر اسامی بایستی دو پسند ler یا lar بکار گرفته شود. بسته به اینکه آخرین حرف صدادار اسم مورد نظر چه باشد از این دو پسوند استفاده میشود. حروف صدادار در ترکی استانبولی به دو دسته حروف صدادار نرم و حروف صدادار سخت تقسیم می شود که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.
پسوند | حروف صدادار | |
-lar | a, ı, o, u | حروف صدادار سخت |
-ler | e, i, ö, ü | حروف صدادار نرم |
به چند مثال زیر توجه بفرمایید:
معنی | اسم جمع | پسوند | نوع حرف صدادار | حرف صدادار | معنی | اسم مفرد |
ماشینها | Arabalar | -lar | حرف صدادار سخت | a | ماشین | Araba |
خودکارها | Kalemler | -ler | حرف صدادار نرم | e | خودکار | Kalem |
درها | Kapılar | -lar | حرف صدادار سخت | ı | در | Kapı |
توپها | Toplar | -lar | حرف صدادار سخت | o | توپ | Top |
سؤالات | Soru | -lar | حرف صدادار سخت | U | سؤال | Suro |
مساجد | Camiler | -ler | حرف صدادار نرم | i | مسجد | Cami |
چشمها | Gözler | -ler | حرف صدادار نرم | ö | چشم | Göz |
ترکها | Türkler | -ler | حرف صدادار نرم | ü | ترک | Türk |
آشنایی با پسوندهای گرامری در آموزش زبان ترکی استانبولی
زبان ترکی مملو از پسوندهایی است که به لغات معنا گرامری میدهند. این پسوندها مبتنی بر آن که به چه حروف صداداری ختم شود استفاده میشوند. لذا قبل از ورود به مبحث گرامر مقدماتی یک بار دیگر با انواع حروف در زبان ترکی آشنا خواهیم شد.
حروف در زبان ترکی به دو شکل صدادار و بیصدا وجود دارد. حروف صدادار 8 مورد و حروف بی صدا 21 مورد را شامل میشود. حروف صدادار خود به دو دسته سخت و نرم و حروف بیصدا نیز به دو دسته واکدار و بیواک تقسیم میشود که آشنایی با آنها در آموزش گرامر ترکی بسیار ضروری است.
قبل از ورود به مبحث گرامر یک بار دیگر با انواع حروف صدادار آشنا خواهیم شد. حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی به دو حالت حروف صدادار سخت که شامل a، ı، o و u و حروف صدادار نرم که شامل e، i، ö و ü میباشد. علاوه بر این دستهای دیگر از حروف وجود دارد که به حروف بیواک شناخته میشوند که شامل f، s، t، k، ç، ş، h و p میباشد.
نحوه سوالی کردن جملات
برای سوالی کردن جملات ما چهار پسوند نیاز داریم که عبارت اند از: mı، mi، mu و mü که بسته به آخرین حرف صدادار ماقبل خود بکار میروند که عبارت اند از:
- هر گاه آخرین حرف صدادار با a و ı ختم شد از پسوند mı استفاده مینماییم
- هر گاه آخرین حرف صدادار با e و i ختم شد از پسوند mi استفاده مینماییم
- هر گاه آخرین حرف صدادار با o و u ختم شد از پسوند mu استفاده مینماییم
- هر گاه آخرین حرف صدادار با ö و ü ختم شد از پسوند mü استفاده مینماییم
به مثالهای زیر توجه بفرمایید
جمله سوالی | پسوند سوالی | حرف صدادار | مثال |
araba mı | mı | a | araba |
Ev mi | Mi | E | Ev |
Gün mü | Mü | Ü | gün |
جواب مثبت و منفی
زمانی که جواب سؤالی را بخواهیم بصورت مثبت و منفی بدهیم از دو واژه evet برای جواب مثبت و hayır برای جواب منفی استفاده میشود.
به مثال زیر توجه کنید:
bu arabamı?
جواب مثبت: evet
جواب مثبت: hayır
منفی کردن جمله
برای منفی کردن جملات از واژه değil استفاده میشود. به مثال زیر توجه کنید:
سوال: bu aramamı?
معنی: آیا این ماشین است؟
جواب: hayir, bu araba değil
معنی: خیر، این ماشین نیست.
اعداد ترتیبی SIRALAMA
به نحوه شمارش اعداد در ترکی گفته میشود که در فارسی بصورت اولین، دومین و … بکار میرود. برای ساختن اعداد ترتیبی از چهار پسوند ıncı، iınci، uncu و üncü استفاده میشود که بر اساس آخرین حرف صدادار لغت مورد نظر بکار میرود. جدول پسوندهای اعداد ترتیبی به شرح زیر میباشد.
پسوند | آخرین حرف صدادار |
(ı)ncı
|
a , ı
|
(i)nci
|
e , i
|
uncu
|
o , u
|
üncü
|
ö , ü
|
به مثال های زیر توجه کنید
معنی | عدد ترتیبی | پسوند | آخرین حرف صدادار | عدد |
اولین | birinci | inci | i | bir |
دومین | ikinci | inci | i | iki |
سومین | üçüncü | üncü | ü | üç |
چهارمین | dörtüncü | üncü | ö | dört |
پنجمین | beşinci | inci | e | beş |
ششمین | altıncı | ıncı | I | altı |
هفتمین | yedinci | inci | i | yedi |
هشتمین | sekizinci | inci | i | sekiz |
نهمین | dokuzuncu | uncu | u | dokuz |
آخرین | sonuncu | uncu | o | son |
پسوند «در»
معادل حرف «در» در زبان ترکی استانبولی به صورت پسوند میباشد که به آخر کلمات اضافه میشود.
اگر آخرین حرف در لغت صدادار بود از پسوند da و de میشود
اگر آخرین حرف در لغت بیواک بود از پسوند ta و te میشود
اگر آخرین حرف در لغت صدادار سخت بود از پسوند da استفاده میشود
اگر آخرین حرف در لغت صدادار نرم بود از پسوند de استفاده میشود
اما اگر آخرین حرف لغت بیواک بود برای انتخاب پسوند مناسب از میان ta و te باید به آخرین حرف صدادار ماقبل خود رجوع کند که در این صورت:
اگر در این لغات آخرین حرف صدادار سخت بود از پسوند ta استفاده میشود
اگر در این لغات آخرین حرف صدادار نرم بود از پسوند te استفاده میشود
به جدول مثالهای زیر توجه کنید
مثال | پسوند در | حرف صدادار | آخرین حرف | لغت |
arabada | da | a | صدادار | araba |
odada | da | a | صدادار | oda |
masada | da | a | صدادار | masa |
parkta | ta | a | بیواک | park |
cepte | te | e | بیواک | cep |
markette | te | e | بیواک | market |
dolapta | ta | e | بیواک | dolap |
در ادامه نیز با آموزش زبان ترکی استانبولی در وب سایت موسسه مجازی زبان آموز همراه باشید.