زبان ترکی، معرفی زبان ترکی و بررسی ریشه و تاریخچه این زبان

با سلام، به زبان اموز خوش آمدید. امروز با یک مقاله دیگر و یک زبان دیگر در خدمت شما هستیم.
امروز میخواهیم راجع زبان تُرکی صحبت کنیم و به ریشه و تاریخچه زبان ترکی میپردازیم، گویش ها و شاخه های این زبان را معرفی میکنیم
و بررسی میکنیم که دستور زبان ترکی امروزی به شکل است.

حدودا 75 میلیون نفر به طور بومی ترکی صحبت می‌کنند. که 10 الی 15 میلیون از این رقم شامل مردم جنوب-شرقی اروپا میشن
جایی که ترکیه به طور عمده‌ای در اون قسمت قرار داره ولی با وجود اینکه بخش کمی از زبان ترکی، در قسمت “بالکان” هم وجود داره
و شامل 60 تا 65 میلیون جمعیت از مردم در “آناتولیا” که این بخش از ترکیه در آسیا قرار گرفته است.

خانواده زبان های ترکی

حالا اون اعداد فقط برای زبان ترکی بود. اما زبان های دیگه‌ای هم درون خانواده‌ی زبان‌های ترکی هستند که دارای درجه بالایی از اطمینان قابل فهم بودن متقابلند و بعضی از مردم هم اون زبان هارو برای گویش های ترکی خودشون در نظر گرفتن پس، اگر ما این موارد رو هم اضافه کنیم ممکنه که این عدد به بیش از 109 میلیون جمعیت برسه.

اما بیاین برگردیم و نگاهی بندازیم به طبقه های ترکی. چون بخشی از ترکیه درون اروپا قرار گرفته ممکنه که فکر کنید که
ترکی یکی از زبان های داخلی اروپا یا یک زبان وابسته به اون هست. و چون ترکیه در قسمتی از حاشیه‌ی خاورمیانه قرار داره
شاید فکر کنید که ترکی یک زبان مربوط به عربی هست اما هیچکدوم از اونا نیست.

خانواده‌ی زبان ترکی، یک خانواده جدا از خودشه.ترکی بخشی از خانواده زبان “ترکی اغوز” هست که
شامل “آذربایجانی” که بعضی اوقات هم اون رو “ترکی آذری” صدا می‌زنن میشه و همچنین ترکمنی و زبان های دیگه مثل قشقایی که در قسمت هایی از ایران هم با این گویش حرف زده میشود. این زبان‌ها بعضی اوقات تا حدی برای گویش ترکی در نظر گرفته می‌شوند
گویش ترکی آذری در آذربایجان و همچنین در بخش هایی از ایران، عراق، داغستان و گرجستان استفاده می‌شود
و دارای 26 میلیون گویش بومی است ترکمنی 8 میلیون گویش بومی دارد و شامل 3.5 میلیون گویش
در ترکمنستان، 2 میلیون در شمال شرقی ایران و 1.5 میلیون در شمال غربی افغانستان میشه.

تاریخچه شکل گیری زبان ترکی

همه‌ی زبان های ترکی از زبانی علمی به نام “نیاترکی” گرفته شدند. مردم ترک اصالتا اهل آسیا مرکزی هستند و از طریق مهاجرت به دیگر اقصی نقاط جهان گسترش پیدا کردند. این گسترش از جنوب سیبری به دیگر اقصی نقاط جهان از طریق چین و آسیای مرکزی و خاورمیانه
و در نهایت در منطقه‌ی “بالکان” و به‌علاوه شمال دریای سیاه.

ترکی اغوز زبان اجداد ترکی مدرن امروزی و همچنین همه‌ی زبان های اغوز به‌شمار می‌آید که از “آناتولیا” توسط امپراتوری سلجوقی آورده شده بود. یک امپراتوری ترکی در قرن 11 امپراتوری سلجوقی قبلا اسلام را پذیرفته بود. و اون‌ها ستاینده‌ی فرهنگ ایرانی بودند.
آنها همچنین تحت تاثیر زبان فارسی و عربی قرار گرفته بودند فارسی زبان اجرایی و ادبی آنها بود زمانی که عربی برای هدف های دینی مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما ترکی هنوز هم توسط میانگین متوسط مردم در آن دوره استفاده می‌شد.

بعدا وقتی امپراتوری عثمانی همونجایی که امپراتوری سلجوقی قرار داشت به‌وجود اومد.
زبان رسمی اونها ترکی‌ای بود که تاثیر زیادی از زبان فارسی و عربی گرفته بود .این شکل از زبان تُرکی به “ترکی عثمانی” مشهور بود. ترکی عثمانی بر پایه قواعد زبان ترکی بود .ولی با بعضی تاثیرات از قواعد زبان فارسی و عربی ولی لغات این زبان بود که بیشتر از فارسی و عربی تاثیر پذیرفت. گاهی بالای 88% کلماتی که استفاده می‌شد فارسی و عربی بود این زبان مختص مردم خاص و برجسته بود نه مردم عادی زبانی که تا حد زیادی تاثیر خارجی کمتری داشت.

اصلاح زبان ترکی

زمانی که جمهوری مدرن ترکیه در سال 1923 تاسیس شد. مصطفی کمال آتاتورک “انجمن زبان ترکی” رو برای شروع یک‌سری اصلاحات روی زبان ترکی خلق نمود. امپراطوری عثمانی اساسا از شر اون زبان اداری خلاص شد. و اون رو با یک زبان استاندارد جدید دیگر که مبتکی بر زبان مشترک همه‌ی افراد حاضر در استامبول بود جایگزین کرد. سعی اونها باعث جایگزین شدن کلمات فارسی و عربی با کلمات بومی ترکی شد. گاهی وقت‌ها اونها کلمات باستانی ترکی بودند که دوباره پس‌آورده شده بودند و گاهی هم اونها کلمات ترکی جدیدی بودن که از ریشه های زبان تُرکی گرفته شده بودند.

تغییر الفبا

یکی دیگه از تغیرات اساسی، عوض شدن حروف الفبای ترکی از عربی بود. سامانه‌ی نوشتاری عربی به الفبای اصلاح شده‌ی لاتین که بسیار برای نوشتن و خواندن ترکی مناسب بود. عربی فقط 3 حرف بی‌صدا کوتاه و 3 حرف بی‌صدا بلند داشت. در صورتی که ترکی 8 حرف بی‌صدا که گیچ کنندی بسیاری در خواندن و نوشتن ترکی ایجاد کرد. و نرخ سواد رو همیشه پاین نگه داشته بود.
اما بعد از عوض شدن الفبا به الفبای لاتین، نرخ سواد به سرعت بالا رفت. ولی مردم معمولی هیچوقت پیشنهادات انجمن زبان ترکی رو نپذیرفتند. پس بعضی از وام‌واژه های خارجی هنوز در امتداد زبان بومی ترکی وجود داشت.
گاهی هم دو کلمه از هر کدوم از زبان های مختلف یکی ترکی و فارسی یا عربی و آنها ممکن بود همون معنی رو داشته باشن. اما فقط نحوه‌ استفاده آنها کمی متفاوت بود یا کمی تفاوت حسی به معنا داشتند.

قبل‌تر، از زبان آذری و همچنین زبان ترکمنی نام بردم که گاهی به عنوان گویش ترکی از اون یاد می‌شد.
اما در واقع اونها خیلی شبیه‌تربه زبان ترکی قبل از اصلاحات “آتاتورک” بودند. یعنی این را بگویم که آن زبان ها وام‌واژه های فارسی و عربی بیشتری تا زبان ترکی مدرن امروزی دارند که ترکیه در حال حاضر از اونها استفاده می‌کند.
همچنین آذربایجان و ترکمنستان که در مدت خیلی زیادی تحت کنترل اتحاد جماهیر شوروی بودند. پس اونها مقدار بیشتری وام‌واژه های روسی هم دارند. و از اون چیزی که من فهمیدم، مقدار خیلی زیادی سو تفاهم های جالب بین انواع زبان های ترکی وجود داره.
ترکی آذربایجانی یا آذری همیشه به عنوان زبان تُرکی معرفی می‌شد .تا وقتی که اتحاد جماهیر شوروی آذربایجان رو تحت فرمان خودش گرفت و اونها اسم زبانشون رو تغییر و همچنین سعی کردند هویتی برای افرادی که جدا از مردم ترکیه بودند بسازند.
این یکی دیگه از تاکتیک های “تفرقه بی‌انداز و حکومت کن” بود با خواندن چندی از نظرات در اینترنت، سطح قابل فهم بودن بین ترکی استاندارد و ترکی آذری تفاوت 60% به 90% داشت.  اما علاوه بر افرادی که کمتر می‌فهمند به‌نظر می‌رسد که آنها آن را کاملا سریع استفاده می‌کنند و واقعا موضوع آشنایی است و کمی هم مشکل برای مثال، یک نفر در نظرات نوشته بود که اگر یک ترک زبان یک پرواز به مقصد آذربایجان بگیرد ممکنه واقعا به خوبی متوجه آن نشوند اما در بعد از ظهر کاملا راحت باشد اگر فقط این مورد باشد آن وقت صداقتا می‌گویم که آنها فقط در گویش یک زبان هستند.

ویژگی های زبان ترکی

زبان تُرکی یک زبان به هم چسبیده (یا ترکیبی) است. به هم چسبیده یعنی اینکه کلمه ها شامل تکه های هستند که
همه بعد از چسبیدن به کلمه به آن معنی می‌بخشند. در انگلیسی ممکن است که قادر باشید چیزی را با چندی از کلمات بیان کنید
اما در ترکی ممکنه که فقط یک کلمه یا فقط با یک‌سری کلمات کمی برای بیان باشند. زیرا به جای استفاده از کلمات اضافی فقط بخشی اضافه را به کلمه می‌افزاییم و استفاده می‌کنیم که این به این معناست که گاهی در زبان تُرکی کلمات به طور شگفت آوری به کلمات بزرگ‌تری تبدیل می‌شوند.در زبان ترکی 6 حالت دستوری وجود دارد.
اگر شما نمیدونید که حالات دستوری چیه. این به این معناست که فرم اون اسم بسته به دستور درون جمله ها تغییر خواهد کرد.

یادگیری زبان ترکی چقدر سخت است؟ خب، این بستگی به زبان بومی مورد استفاده خودتون داره.
اگر زبان بومی شما یک زبان بومی به هم چسبیده هست یا اگر زبان به هم چسبیده‌ای رو بلدید. پس ممکنه که ترکی برای شما خیلی آشنا باشه. اما اگه هیچوقت تاحالا به زبانی شبیه به این حرف نزدید. ممکنه که اینبار کاملا راه جدیدی از فکر کردن رو پیش رو داشته باشید.
اما خبر خوب اینه که دستورات زبان ترکی بسیار اصولی و قائده مند است.

ساختار نوشتار

تقریبا به طور کلی یک زبان صدا دار هست. این به این معناست که هر صدا، یک حرف در الفبا داراست.
پس وقتی که شما یک کلمه رو می‌خونید، همزمان می‌دونید که اون رو چطور تلفظ کنید
و وقتی بدونید که چطور یک کلمه رو تلفظ کنید پس می‌دونید که چطور نوشته میشه.

سخن پایانی

مثل همیشه اگه خیلی عمیق مجذوب فرهنگ اون‌ها شدید. پس دیگه مهم نیس اگر زبان اون‌ها چالش بر انگیزه،
چون شما انگیزه‌ی کافی رو برای گذروندن این چالش ها خواهید داشت و از هر قدمی که در این راه بر می‌دارید لذت خواهید برد.
پس اگه برای شما پیش اومده که به ترکیه یا آذربایجان یا ترکمنستان یا هر جای دیگه‌ای که زبان ترکی
در اونجا صحبت می‌شه علاقه مند بشید دیگه تردیدی برای شروع یادگیری زبان تُرکی نداشته باشید.