زبان رومانیایی ، معرفی تاریخچه شکلگیری و بررسی ویژگی های رومانیایی
سلام به همه، به زبان آموز خوش آمدید.امروز میخواهیم راجع زبان رومانیایی صحبت کنیم یا به تلفظ رومانیایی لیمبا رُمنه .
در خود کلمه رومانیایی، لفظ “رومی” دیده میشود که به امپراطوری روم اشاره دارد.
تاریخچه زبان رومانیایی
زبان رومانیایی جزئی از خانواده زبان های رومی تبار است رومانیایی، از بقیه زبان های رومی تبار فاصله دارد و به همین دلیل معمولا
کمتر به آن توجه میشود. تمام زبان های رومی تبار در اروپا غربی صحبت میشوند. اما رومانیایی در اروپا شرقی و منطقه بالکان صبحت میشود. رومانیایی جز شاخه شرقی زبان های رومی تبار است زبان های این شاخه در اروپا شرقی صحبت میشوند.به زبان های رومانیایی و مولداویایی زبان های داکو رومانیایی نیز میگویند. زبان های داکو رومانیایی بیشترین گویشور را در میان زبان های این شاخه دارند.
زبان رومانیایی 24 میلیون گویشور مادری دارد و 4 میلیون نفر به عنوان زبان دوم رومانیایی، زبان رسمی کشور رومانی است و زبان مادری 93% مردم این کشور است معادل 18.6 میلیون نفر و همچنین زبان رسمی کشور مولداوی نیز میباشد با 2.75 میلیون گویشور مادری در مولداوی، بعضی ها به این زبان مولداویایی میگویند و بعضی دیگر به آن رومانیایی میگویند.
زبان رومانیایی،با بقیه زبان های رومی تبار کمی فرق میکند و تحت تاثیر زبان های دیگر نیز بوده است. زبان های اسلاوی بر واژگان و تلفظ کلمات این زبان تاثیر گذاشته است. ایتالیایی، نزدیک ترین زبان رومی تبار به رومانیایی است و 77% لغات این دو زبان ریشه مشترک دارند ایتالیایی با اسپانیایی 82% ریشه مشترک و با فرانسوی 89% ریشه مشترک دارد.

قبل از رومی ها در این منطقه اقوامی زندگی میکردند به نام داس ها یا داچ ها. امپراطوری روم در سال 106 این منطقه را تحت تصرف خود در آورد و زبان مردم این منطقه لاتین شد. این که چگونه این اتفاق افتاد دقیقا مشخص نیست. شاید اقوام داس زبان حکومت جدیدشان را انتخاب کردند، شاید هم رومی ها به این منطقه آمدند و داس ها ازدواج کردن.د بعضی دیگر میگویند خود زبان داسی جز زبان های ایتالیک بود و به لاتین نزدیک بود به هر ترتیب، زبان مردم منطقه به سرعت به لاتین تغییر کرد.
امپراطوری روم از سال های 271 از این منطقه رفت اما اثر زبان لاتین بر منطقه باقی ماند. در چند قرن بعدی گویش های مختلفی لاتین شکل گرفتند و اتفاق های عجیبی برای این زبان اتفاق افتاد. زبان نیا رومانیایی که مادر تمام زبان های رومانیایی امروز است، در قرن 9ـم به وجود آمد معلوم نیست زبان نیا رومانیایی از زبان لاتین عامیانه منطقه داس به وجود آمد، یا از زبان مناطق جنوبی که بعدا به داس آمدند.
تاثیر زبان های اسلاوی
رومانیایی از نظر جغرافیایی در محاصره زبان های اسلاوی است زیرا، اقوام اسلاو بین قرن 7 تا 9 میلادی به منطقه مهاجرت کردند.
به دلیل ارتباط این نزدیکی، زبان رومانیایی تحت تاثیر واژگان، تلفظ و گرامر زبان های اسلاوی بوده است. گفته میشود اقوام اسلاوی
زبان لاتین را به عنوان زبان دوم یادگرفته بودند و با تلفظ خاص از آن استفاده میکردند.
زبان اسلاوی کلیسایی باستان نیز تا قرن 16م زبان رسمی و تا قرن 17م زبان کلیسا ها بود و بر رومانیایی تاثیر گذاشت.
اینکه رومانیایی در قرون وسطی چگونه توسعه یافت معلوم نیست، زیرا نمونه ای از این زبان تا قبل قرن 16م وجود ندارد.
اولین نمونه های یافت شده رومانیایی به سال 1521 برمیگردد این نوشته ها با خط سیریلیک نوشته شده بودند و تا قرن 19م نیز از همین الفبا استفاده میشد که به وضوح تاثیر زبان های اسلاوی را نشان میدهد.
رومانیایی امروزی
در این مقاله نمیتوانیم با جزئیات مسیر شکلگیری زبان رومانیایی رو توضیح دهیم. چیزی که مهم است این است که علارغم تغییر مرز کشور و تغییر حکومت اقوام رومانیایی همیشه تحت یک کشور مجزا باقی ماندند.
در قرن 18ـم، برای حفظ هویت و فرهنگ ملی تلاش هایی برای معیار سازی این زبان صورت گرفت اولین کتاب دستور زبان رومانیایی در سال 1780 منتشر شد در حدود سال 1800 محققان رومانیایی تلاش کردند تا این زبان را دوباره به لاتین نزدیک کنند و به همین دلیل، بسیاری از لغات دخیل را با لغات معادل لاتین و ایتالیایی و فرانسوی جایگزین کردند در سال 1879 رومانی کشور مستقل شد و زبان رسمی آن رومانیایی شد.
مرز های این کشور در قرن 20م، چندین بار تغییر کرده است رومانیایی بیشتر قرن 20م را زیر سلطه شوروی بوده است.
کشور مولداوی نیز، زبان مولداویایی را زبان رسمی خود کرد زبان های رومانیایی و مولداویایی یک زبان مشترک هستند و فقط در گویش های منطقه ای بایکدیگر تفاوت دارند. این دو زبان در شکل نوشتاری، دقیقا مشابه هستند.

چگونه زبان رومانیایی، در محاصره زبان های دیگر جان سالم به درد بُرد و از بین نرفت؟
چگونگی این اتفاق مشخص نیست، اما میدانیم که زبان منطقه داس به سرعت به لاتین تغییر کرد. در سایر، مناطق تاثیر زبان لاتین
بعداز سقوط امپراطوری روم از بین رفت، اما در منطقه داس باقی ماند.بعضی دیگر معتقدند به دلیل فتح نشدن این سرزمین ها بود که زبان این مناطق تغییر نکرد. جغرافیا منطقه، امکان فتح آن توسط نیرو های دشمن را کم میکرد کوههای کارپات، به شکل یک سپر، مانع از ورود نیرو های دشمن میشد و مردم در ارتفاعات این منطقه پناه میگرفتند تمام این موارد حدس و گمان هستند.
رومانیایی یک زبان رومی تبار است و در نتیجه به فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی نزدیک است اما به دلیل قرارگیری در ناحیه اشپراخبوند بالکان تحت تاثیر زبان های اسلاوی نیز بوده است. اشپراخبوند یا ناحیه همگرایی زبانی، منطقه ای است که زبان های مختلف مثل زبان های رومی، اسلاوی روی هم تاثیر میگذارند. زبان های دیگر مثل مجارستانی نیز بر رومانیایی تاثیر گذاشته است واژگان اکثر واژگان زبان رومانیایی بر اساس زبان های رومی تبار و لاتین است حدود 63% لغات ریشه رومی دارند و حدود 11.5% ریشه اسلاوی دارند درصد باقی مانده از زبان های ترکی، یونانی مجارستانی و آلمانی هستند. اما اگر فقط 2500 لغت پرکاربرد رومانیایی را معیار قرار دهیم درصد لغات رومی تبار 76% و درصد ریشه لغات اسلاوی 15% است.

اگر شما یکی از زبان های رومی تبار را یاد داشته باشید. بسیاری از لغات رومانیایی برایتان آشنا خواهد بود.
رومانیایی با بقیه زبانی رومی تبار کمی فرق میکند و در بعضی از جنبه ها، بیشتر شبیه زبان های اسلاوی است مخصوصا در نحوه ساخت و تلفظ کلمات و بعضی از نکات گرامری.
همین مسئله جدا بودن از دیگر زبان های رومی و ارتباط با زبان های اسلاوی است که این زبان را خاص میکند.
سوال روز برای گویشوران رومانیایی به نظر شما رومانیایی به سایر زبان های رومی تبار مثل ایتالیایی چه قدر شبیه است؟
برای گویشور های سایر زبان های رومی تبار به نظر شما رومانیایی چه قدر به زبان شما نزدیک است؟
در بخش نظرات با ما در ارتباط باشید