زبان مجاری ، تاریخچه شکل گیری زبان مجاری و بررسی گرامر این زبان
سلام به همه، به زبان آموز خوش آمدید. امروز میخواهیم راجع زبان مجاری صحبت کنیم که در زبان مجاری به آن ماجار گفته میشود.
زبان مجاری مانند هیچ کدام از زبان های اروپایی نیست و با تمام آنها متفاوت است. زبان مجاری جز خانواده زبان های هندواروپایی نیست زمانی که نقشه این منطقه نگاه میکنید متوجه میشوید منطقه ای که به زبان مجاری صحبت میشود. در میان زبان های هندواروپایی احاطه شده است و این سوال پیش می آید چطوری زبان مجاری در وسط این منطقه قرار گرفته است؟
بیشتر گویشور های مجاری در حوضهٔ کارپات قرار دارند کوهستان های کارپات در شمال، شرق و جنوب این منطقه قرار دارد.
این منطقه، علاوه بر 10 میلیون نفر گویشور در مجارستان در کشور های همسایه را نیز شامل میشود شامل رومانی، صربستان، کرواسی اتریش، اسلوواکی و اکراین. بزرگترین گروه گویشور مجاری خارج از مجارستان، در رومانی قرار دارند. در رومانی حدود 1.2 میلیون نفر به زبان مجاری صحبت میکنند، یعنی حدود 6% جمعیت. تمام کشور های منطقه کارپات تا سال 1920 جزئی از پادشاهی مجارستان بودند.
این مناطق در آن زمان به زیر سلطه پادشاهی مجارستان در آمده بودند. اما این زبان چگونه برای اولین بار به آن منطقه رسید؟
زبان مجاری جزئی از شاخه زبانهای اوگری از خانوادهٔ زبانهای اورالی است. این زبان، در رشتهکوه اورال در مرز های غربی صربستان
به وجود آمده خانواده زبان های زبانهای اورالی دارای دو گروه کلی است، یکی شاخه زبان سَمویِدی که به عنوان اولین زبان جدا شد
و شاخه دوم، زبان فینی اوگری در حدود 2 هزار سال پیش از میلاد، زبان فینی اوگری تبدیل به زبان نیا-اوگری شد که مادر شاخه
زبان های اوگری است و زبان نیا-فینی که مادر زبان های فینی است که شامل زبان هایی مانند فنلاندی و استونیایی میشود.
زبان نیا-اوگری برای بیشتر از هزار سال یکپارچه و بدون تغییر بود تا اینکه در سال 800 پیش از میلاد زبان مجاری از آن جدا شد.
دقیقا مشخص نیست اقوام مجار برای اولین در سمت شرقی یا غربی کوه های اورال ساکن شدند اما چیزی که مشخص است در حدود 2 هزار سال پیش این اقوام به دلیل شرایط آب و هوایی کوچ نشین شدند و به تدریج به قسمت های غربی مهاجرت کردند و در نهایت در قرن نهم ساکن حوضه کارپات شدند.
اقوام مجار در حین مهاجرات غرب به صورت گسترده با اقوام ترک ارتباط داشتند. برای مثال، اقوام کوچ نشین مجار با قبیله های ترک
به نام اُنُگور متحد شده بودند که در نزدیکی دریا سیاه قرار داشتند. در انگلیسی کلمه مجارستانی را هانگرین میگویند که از اسم همین قبیله اُنگور می آید. در لاتین به این زبان اُنگواری، در یونانی اُنگوروی و اسلواکی به آن اوگاری میگویند. بعد از بین رفتن اتحاد با قبیله های اُنگور
مجار ها جزئی از اقوام خزر شدند که یک امپراطوری ترک زبان بود و قسمت های شمالی دریا خزر را شامل میشد. در آن زمان، مجار ها وظیفه جمع کردن مالیات از اقوام را داشتند تا اینکه در سال 830 از خزر ها جدا شدند. ارتباط اقوام مجار با تُرک ها تاثیر زیادی بر زبان مجارستانی گذاشت. تعداد لغات دخیل ترکی در مجارستانی معلوم نیست، اما این تعداد حداقل به 500 میرسد.
خط نوشتاری زبان مجاری باستان از خط اورخون به وجود آمده بود. خط اورخون، توسط تُرک های خزر استفاده میشُد. در قرن نهم، مجار ها چندین بار به اروپا حمله کردند. در سال 896، مجار ها، به فرماندهی آرپاد به کوهستان های کارپات رسیدند و در حوضه کارپات ساکن شدند.
در سال 1000 میلادی، استفان یکم نخستین پادشاهی مجارستان را تاسیس کرد. در این حکومت، از الفبا لاتین برای نوشتن مجاری استفاده میشد اما در نوشتاری های محاوره ای و غیر رسمی از الفبا مجاری باستان نیز استفاده میشُد. مجارستانی تا قرن 17ـم از همین الفبا استفاده میکردند. بعدا ها در قرن بیستم، این الفبا به دلایل مختلفی مانند دلایل فرهنگی تا حدودی دچار تغییر شد. استفان اول همچنین لاتین را زبان رسمی مجارستان کرد و این موضوع تا قرن 19ـم تغییر نکرد.
دوره زبان مجاری باستان
نخستین پادشاهی مجارستان با ساکن شدن مجار ها در حوضه کارپات آغاز میشود. یعنی در قرن دهم میلادی، زمانی که مجار ها از خط مجاری باستان استفاده میکردند. در متون باقی مانده از قرن یازدهم، میتوان لغات مجاری نوشته شده به الفبا لاتین را پیدا کرد.
قدیمی ترین متون نوشته شده به این زبان به سال 1192 در قرن 12ـم برمیگردد زبان مجاری از آن زمان تا کنون نسبتا کم دچار تغییر و تحول شده است، اما به دلیل ارتباط مجار ها با اقوام و قبیله های مختلف، پذیرا لغات دخیل از زبان های مختلف بوده است، شامل زبان های آلمانی، ایرانی، اسلواک لاتین و زبان ترکی که راجع آن صحبت کردیم.

دوره مجاری وسطی
دوره مجاری وسطی با انتشار اولین کتاب به این زبان آغاز میشود، در این دوران، پادشاهی عثمانی قسمت های مرکزی و جنوبی مجارستان
را اشغال کرد و پادشاهی هابسبورگ به قسمت شمالی و غربی مجارستان حکومت میکرد، که باعث افزایش تاثیر زبان های ترکی و آلمانی
بر زبان مجاری شد.
زبان مجاری امروزی
در قرن 18م و 19م به منظور معیار سازی زبان مجاری اصلاحاتی در این زبان شکل گرفت تا این زبان با ادبیات و علوم و … سازگار تر شود.
در نتیجه، لغات های جدیدی بر اساس ریشه های قدیمی به وجود آوردند، همچنین گویش های نیز معرفی شدند تا دامنه لغات مجاری افزایش یابد. این زبان در سال 1836 در کنار لاتین، زبان رسمی مجارستان شد و از سال 1844 به بعد تنها زبان رسمی مجارستان است.
بین سال های 1867 تا 1918 مجارستان بخشی از پادشاهی متحد اتریش-مجارستان بود. در سال 1920 و بعد از شکست پادشاهی مشترک اتریش-مجارستان در جنگ جهانی دوم بر اساس پیمان تریانون پادشاهی مجارستان بخشی هایی مناطق مرزی خود را که دارای اقلیت های مختلف بودند به کشور های اطراف واگذار کرد. به همین دلیل است که بسیاری از گویشور های مجاری امروزه در مناطق مرزی کشور های اطراف ساکن هستند. با اینکه زبان مجارستانی به صورتی تاریخی از زبانهای اورالی است امروزه شباهت زیادی با این خانواده زبان ها ندارد با اینکه که لغات دخیل زیادی از زبان های مختلف وارد زبان مجاری شده است این لغات قرن ها پیش وارد زبان مجاری شده اند و به آن پیشوند و پسوند اضافه شده و در نتیجه ظاهر مجاری دارند.

همانطور که دیدید، زبان مجاری با زبان های هندواروپایی و تمام زبان های اروپایی متفاوت است. مجاری یک زبان پیوندی است
و اسم ها در این زبان حالات دستوری میگیرند که مانند حرف اضافه عمل میکنند. این زبان تا حدودی به بقیه زبان فینی-اورالی شبیه است
اما تا حدودی با این زبان ها نیز تفاوت دارد. همچنین تعداد لغات فینی-اورالی این زبان بسیار کمتر است.
زبان مجاری با تمام متفاوت بودنش به این اندازه که همه فکر میکنند سخت نیست. یادگرفتن حالات دستوری اسامی آنقدری که فکر میکنید سخت نیست. اگر به آنها به شکل حروف اضافه فکر کنیم، یادگرفتن تغییرت و هماهنگی پسوند ها بر اساس تلفظ آنقدر سخت نیست
و موضوع معرفه و نکره بودن اسامی نیز یک رابطه منطقی دارد و بعد از مدتی به آن عادت خواهید کرد.
بقیه موارد دستور زبان مجاری نیز بسیار ساده است. به طور مثال، هیچ گرامری مربوط به جنسیت وجود ندارد. صفت ها و حروف تعریف نیز با حالات دستوری صرف نمیشوند که باعث آسان شدن مبحث حالات دستوری میشود. نکته که میخواهم روی آن تاکید کنم این است که با کمی تحقیق راجع زبان مجارستانی متوجه شدم که این زبان آنقدر که فکر میکردم دشوار نیست.اگر به کشور ، مردم و یا فرهنگ مجارستان علاقه دارید از یادگرفتن این زبان نترسید و یادگیری آن را شروع کنید.