زبان کردی ، معرفی زبان کردی و گویش های کرمانجی و سورانی

‏ ‏سلام به همه، به زبان آموز خوش آمدید. ‏امروز میخواهیم راجع زبان کردی صحبت کنیم.
‏زبان کردی در کدام منطقه صحبت میشود؟ ‏سوال خوبیه،کردی توسط اقوام کرد صحبت میشود ‏که یک کشور مستقل ندارند
‏و در منطقه کردستان زندگی میکنند ‏که شاملِ جنوب شرقی ترکیه، شمال شرقی سوریه ‏شمال عراق و شمال غربی ایران میشود
‏و قسمت هایی از کشور شوروی سابق.

‏کردی، زبان اکثریت مردم این منطقه است. ‏زبان کردی حدود 30 میلیون گویشور مادری دارد ‏14.5 میلیون در ترکیه، 5.6 میلیون
در عراق ‏6 میلیون در ایران، 2 میلیون در سوریه ‏و جوامع مهاجر و دور از وطن کردی ‏مخصوصا در کشور آلمان.
‏کردی، مانند زبان فارسی جزئی از ‏خانواده زبان‌های ایرانی غربی هستند ‏زبان فارسی جز زیر شاخه جنوبی غربی
‏و زبان کردی جز زیر شاخه شمال غربی است. کردی و فارسی شباهت های زیادی دارند ‏اما برای یکدگیر قابل فهم نیستند.

‏تاریخچه زبان کردی واضح و مشخص نیست.کردی برای بیشتر عُمرش، ساختار نوشتاری نداشته است.
و ‏داستان و اشعار فقط به صورت گفتاری ‏به نسل های بعدی منتقل میشده است. ‏اولین نوشته های کردی به حدود قرن 15م بر میگرد
‏البته یک مورد استثنا وجود دارد ‏که یک شعر در قرن 7م به زبان گورانی نوشته شده است. ‏اما در اصل زبان گورانی ‏یک زبان مجزا از کردی است

‏زبان کردی دقیقا چیست؟

‏آیا یک زبان است که کل اقوام کرد از آن استفاده میکنند؟
‏نه، اینجوری نیست ‏زبان کردی، یک مجموعه ای از گویش هاست
که به صورت زنجیر ‏به هم وصل شده اند و با تغییر مکان، زبان نیز مقداری تغییر میکند.
‏کردی سه گویش اصلی دارد ‏کرمانجی، سورانی و پهلوی.
‏گویش کورمانجی با 20 میلیون ‏بیشترین گویشور را دارد ‏این زبان در ترکیه، سوریه ‏و قسمت هایی از عراق و ایران صحبت میشود.
‏گویش سورانی با حدود شش هفت میلیون گویشور ‏در عراق و ایران، در جایگاه دوم است ‏
و سومین گویش پهلوی است ‏که در ایران و قسمتی از عراق صحبت میشود.

این سه گویش تا حد زیادی ‏برای یکدگیر قابل فهم نیستند. ‏به همین دلیل بعضی ها، این سه را ‏ زبان های مجزا در نظر میگیرند
نه سه گویش یک زبان. ‏از آن جایی که اقوام کرد بین چند کشور تقسیم شده اند. ‏این اختلاف زبانی، بیشتر نیز شده است.
‏کرد ها رسانه و مدرسه های مستقلی ندارند ‏که از این طریق، به فرزندان خود کردی را یاد بدهند ‏و در نتیجه تحت تاثیر زبان های رسمی این کشور ها بوده اند. ‏زبان کرمانجی از الفبا لاتین استفاده میکند ‏و زبان سورانی به الفبا فارسی نوشته میشود.
‏زبان پهلوانی به هر دو الفبا نوشته میشود.

‏علاوه بر این زبان و گویش های کردی که تا بدین جا اشاره کردیم ‏زبان های دیگری نیز هستند ‏که کردها از آنها استفاده میکنند.
‏چند میلیون از اقوام کرد به زبان های گورانی یا زازا ‏صحبت میکنند که از خانواده زبان‌های ایرانی شمال‌غربی است.
‏این زبان ها به کردی نزدیک هستند ‏چون اقوام کرد از این زبان ها استفاده میکنند، ‏به دلایل قومی و فرهنگی بعضی ها
‏این زبان ها را گویش هایی از زبان کردی میدانند.

‏آزادی زبان

‏یک بحث مهم راجع زبان کردی، بحث آزادی آن است. ‏زبان کردی در ترکیه، برای چندین دهه ممنوع بود ‏و اجازه چاپ متون به این زبان داده نمیشد و ‏صحبت و استفاده از این زبان در مدارس ‏و اماکن عمومی ممنوع اعلام شده بود. ‏با اینکه همه از این قانون تابعیت نمیکردند ‏اما این قانون وجود داشت. ‏امروزه این قوانین کمتر شده اند ‏اما همچنان در مدارس تدریس نمیشوند.
‏در عراق و سوریه نیز شرایط مشابهی وجود داشت ‏و کردی ممنوع اعلام شده بود. ‏در ایران وضعیت بهتر است
‏و تلاشی برای سرکوب این زبان انجام نشده ‏اما تشویقی برای استفاده از آن صورت نمیگیرد ‏و ترجیح بر این است که
از زبان فارسی استفاده کنند. ‏زبان کردی، تنها در کشور عراق ‏یک زبان رسمی به شمار میرود.

‏قسمتی از عراق تحت عنوان کردستان عراق ‏به شکل خودمختار و مستقل از عراق اداره میشود. ‏در این منطقه، زبان کردی در مدارس و تلویزیون استفاده میشود. ‏از آنجایی که در این منطقه هم اقوام کرمانجی و هم سورانی ‏زندگی میکنند، هر دو زبان در مدارس تدریس میشود.
‏امروزه به دلایل جنگ های داخلی سوریه ‏کردستان سوریه نیز به صورت خودمختار اداره میشود ‏به این منطقه روژاوا میگوند.
‏به دلیل جنگ های داخلی، دولت سوریه نفوذی در این منطقه ندارد ‏و مردم در استفاده از کردی آزاد هستند.
‏مدارس شروع به تدیس کردی کرده اند ‏در این منطقه از گویش کرمانجی استفاده میشود.
‏با خودمختاری کردستان عراق و سوریه ‏و تدریس کردی در این مناطق ‏احتمال دارد زبان کردی در آینده ‏گسترش و اهمیت بیشتری پیدا کند.

همانطور که دیدید کرمانجی ‏و سورانی تفاوت های زیادی دارند
‏کدام یک گویش های کردی را یاد بگیرید بهتر است؟
‏بهتر است ببینید به کدام منطقه کردستان میخواهید بروید ‏و گویش آن منطقه را یاد بگیرید ‏و بعد از آن میتوانید گویش های دیگر را راحت تر یاد بگیرید . ‏آیا یادگیری زبان کردی سخت است؟ ‏بعضی از ویژگی های زبان کردی ‏مثل حالت ارگاتیو چالش بر انگیز است
‏اما سخت ترین بخش کردی ‏تنوع گویش های مختلف آن است ‏و اینکه یک زبان معیار وجود ندارد.‏همچنین منابع اموزی نیز کم است.
‏اگر زبان فارسی را بلد باشید ‏یادگیری کردی برایتان آسان تر خواهد بود ‏.

مردمان کرد بسیار خوش برخورد هستند ‏و به شما در یادگیری این زبان کمک میکنند، این موضوع بسیار خوبیه.
‏سوال روز برای گویشور های کردی ‏تا چه اندازه ارتباط برقرار کردن با سایر گویش های کردی ‏برایتان آسان است؟
‏شما این گویش ها را زبان های جداگانه میدانید ‏یا یک زبان با گویش های مختلف؟
‏برای زبان آموزان کردی ‏قسمت چالش برانگیر یادگیری زبان کردی چیست؟
‏تجربیات خود را در مورد یادگیری زبان کردی را ‏در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.