زبان پرتقالی: تاثیر زبان عربی بر زبان پرتقالی و زبان اسپانیایی

با سلام، به زبان آموز خوش آمدید.در مقاله های قبل به بررسی زبان اسپانیایی پرداختیم، ‏امروز میخواهیم ‏درباره تاثیر زبان عربی ‏بر زبان اسپانیایی و پرتقالی صحبت کنیم. ‏یکی از زیبایی های زبان ها این است که پویایی دارند و ‏قابل تغییر هستند، یعنی حوادث و رویداد ها باعث تغییر زبان ها میشوند.‏ مثلا زمانی که اقوامی از مناطق دور می آیند .و با مردم محلی که زبان متفاوتی دارند صحبت میکنند. ‏یک مورد مهم این اتفاق ‏امیخته شدن عربی با اسپانیایی و پرتقالی بود .‏اسپانیایی و پرتقالی هر دو در شبه‌جزیره ایبری شکل گرفته اند ‏و به عنوان شاخه هایی از زمان های رومی تبار از زبان لاتین عامیانه به وجود آمده اند .‏این دو زبان در واقع گویش های منطقه ای زبان لاتین هستند.

‏زبان های رومی تبار در حدود قرن دهم میلادی شروع به شکل گیری کردند. در آن زمان، زبان کاستیلی قدیم
که امروزه به آن اسپانیایی قدیم میگویند، مورد استفاده قرار میگرفت.

‏همینطور زبان پرتقالی قدیم، که نام دیگر آن
پرتقالی گالیسی است.‏ در آن زمان که این گویش ها در حال توسعه بودند ‏بیشتر شبه جزیره ایبریتحت کنترل مسلمانان بود ‏که با فتح اندلس توسط بنی امیه از سال 711 شروع شده بود ‏حکومت مسلمانان بر این منطقه تا سال 1492 ادامه داشت.
‏این مسلمانان از اقوام عرب و بربر ‏که بر شبه جزیره ایبری حکومت کردند ‏را موروها می نامیدند.‏قسمت جنوبی پرتقال امروزی ‏حدود 500 سال زیر تسلط مسلمانان بود، ‏ولی قسمت های شمالی پرتقال خیلی کمتر ‏پرتقال در سال 1249 به طور کامل از دست مورو ها آزاد شد.‏

‏

در اسپانیا نیز قسمت های جنوبی مدت بسیار بیشتری تحت کنترل مسلمانان باقی ماند. ‏اسپانیا در سال 1492 ‏به طور کامل با بازپس‌گیری اندلس از در سال 1492 آزاد شد .‏این مکان آخرین پایگاه مسلمان بود ‏با بازپس‌گیری اندلس زبان کاستیلی‏ .‏در قسمت های جنوبی شبه جزیره پراکنده شد .‏و با زبان های رومی تبار آن منطقه آمیخته شد .‏که به دلیل حکومت مسلمان، بسیار از زبان های عربی تاثیر گرفته بودند ‏به این گویش ها اصطلاحا ‏زبان مستعربی میگویند.

‏این دو کشور چند صد سال زیر حکومت مسلمانان بودند ‏پس چرا اسپانیا و پرتقال امروزه عربی صحبت نمیکنند؟

دلیل اصلی آن شکست از مسیحیان بود .‏ارتش مسیحیان، مسلمان رو به مرور زمان به عقب راندند.
‏و مناطق را یکی پس از دیگری از چنگال مسلمانان در آوردند. ‏تا اینکه کل شبه جزیره را مسیحی کردند ‏تنها منطقه که زبان عربی به طور کامل توسط مردم پذیرفته شد منطقه گرانادا بود، ‏اما مردم آن منطقه نیز، مانند تمام قسمت های دیگر شبه جزیره  ‏به زور شمشیر مسیحی شدند ‏و در نتیجه تمام کسانی مسلمان مانده بودند ‏از منطقه تبعید شدند ‏در نتیجه، زبان عربی نتوانست که زبان اصلی باقی بماند.

‏با این حال، زبان عربی به شدت بر اسپانیایی و پرتقالی تاثیر گذاشت .‏به ویژه در واژگان و اسامی.
‏اسپانیایی و پرتقالی هر دو،‏ به شکل مشابهی تحت تاثیر عربی قرار گرفتند ‏و در موارد بسیاری، لغات مشابهی را
از عربی وام گرفتند ‏اما از انجایی که قسمت هایی از اسپانیا ‏مدت زمان بیشتری تحت حکومت مسلمانان بود
‏اسپانیایی به نسبت پرتقالی بیشتر تحت تاثیر عربی قرار گرفت.
‏اکثر منابع میگویند، حدود چهار هزار لغت اسپانیایی ‏ریشه عربی دارند .‏این مقدار برای زبان پرتقالی هزار لغت است.
‏قابل ذکر است که ‏بسیاری از این لغات دخیل عربی ‏دارای لغت معادل اسپانیایی و پرتقالی غیر دخیل نیز هستند
‏که در بعضی از موارد از آن ها نیز استفاده میشود.

لغات دخیل عربی در زبان پرتقالی و اسپانیایی

تاثیر عربی بر واژگان این زبان ها ، ‏در بخش های مختلفی رخ داد :
لغات مربوط به محل سکونت و معماری
لغت اسپانیایی باریو ‏به معنی محله است ‏معادل پرتقالی آن بایخ که از لغت عربی بری می آید
‏در گویش اندلسی این لغت  برای مناطق دور ‏و کمتر پیشرفته شهر به کار میرود.
لغت اصلی عربی آن، به معنی وحشی و خشن میباشد.
‏لغت اسپانیایی فوندا ‏به معنی مهمان خانه است .‏این لغت معادل پرتقالی ندارد ‏این کلمه از لغت عربی فندق‏به معنی مهمان سرا می آید.
‏در اسپانیایی سَوَن، ‏به معنی راهرو است، که امروزه از آن کم استفاده میشود ‏و بیشتر در گفتگو هایی که حالت تاریخی و سنتی دارند استفاده میشود ‏البته هنوز در بعضی از کشور های اسپانیایی زبان مخصوصا توسط افراد کهن سال و مناطق روستایی کاربرد دارد.این لغت با ریشه مشابه در پرتقالی ساگوا خوانده میشود .‏ این لغت در پرتقال تقریبا منسوخ شده است  ‏اما در برزیل همچنان استفاده میشود .‏البته بستگی به سن گویشور و منطقه مورد نظر نیز دارد.
‏این تاثیرات ‏در لغات داخل خانه نیز دیده میشود.
‏لغت اسپانیایی تَسا به معنی فنجان ‏در پرتقالی تاسا ‏از لغت عربی طاسه به معنی مشابه می آید.
‏بسیاری از لغات اسپانیایی و پرتقالی که از عربی آمده اند. ‏با اَل شروع میشوند. ‏که از حرف تعیین عربی ‏اَل می آید.
‏در اسپانیایی الغدون و در پرتقای الگدون به معنی کتان ‏از لغت عربی القطن می آید.
‏توجه کنید که حرف تعریف عربی ال  هم میتواند اسم خاص بسازد و هم اسم عمومی ‏به همین دلیل است
‏که بعضی موقع ها حرف تعریف در زبان اسپانیایی به صورت چسبیده به اسم نوشته میشود.

‏بخش دیگری که عربی تاثیر خود را بر اسپانیایی و پرتقالی گذاشت، بخش ریاضیات است
زیرا ‏در دوران طلایی اسلام، مسلمانان ‏کمک زیادی به پیشرفت ریاضیات کردند ‏معروف ترین مثال این بخش
کلمه اسپانیایی الخبرا و پرتقالی الجبرا است که از کلمه عربی جبر می آید ‏که به معنی یکپارچه کردن است.
‏این کلمه در عنوان کتاب معروف خوارزمی دیده میشود.
‏کتاب ِ جبر و مقابله ‏که معنی معادل آن میشود ‏علمِ بازگردانی و معادل سازی ‏اسم این دانشمند، خوارزمی ‏مبنی شکل گیری لغت اسپانیای الغوریتم ‏و در انگلیسی الگوریتم است.
‏لغت اسپانیایی و پرتقالی سیفرا به معنی اعشار ‏از لغت عربی صفر آمده است ‏که معنی هیچ و خالی است.
‏این تاثیر در واژگان علمی نیز ادامه پیدا میکند ‏واژه اسپانیایی ازوگ ‏به معنی جیوه است ‏البته این لغت قدیمی است.‏ .و بسیاری از مردم امروزی با آن اشنایی ندارند، ‏این لغت از واژه عربی الزاووق آمده است.
لغت اسپانیایی و پرتقالی آلکیمیا به معنی علم کیمیا  علم تبدیل فلزات به طلا ، ‏که از لغت عربی الکیمیاء (شیمی) می آید ‏که ریشه اصلی آن یونانی خیمیا است ‏لغت اسپانیایی الکسیر و پرتقالی الیشیر به معنی شربت و معجون .‏که از لغت عربی الاکِسیر می آید ‏که از کلمه یونانی اِکسدیون‏ به عربی وارد شده است.
‏اکثر این لغات مربوط به علوم و ریاضیات ‏از طریق زبان لاتین قرون وسطی ‏وارد اسپانیایی و پرتقالی شده اند، ‏نه از طریق زبان عربی اندلوسی، زیرا این لغت اکادمیک و علمی بودند ‏و لاتین قرون وسطی زبان علمی آن زمان بود.

‏تقریبا تمام تاثیر عربی بر اسپانیایی و پرتقالی، ‏در بخش واژگان است ‏و طی گذشت زمان، بعضی از این لغات
منسوخ شده اند ‏و با گسترده شدن زبان هایی مانند انگلیسی و فرانسوی ، لغات دخیلی از زبان های مختلف وارد اسپانیایی و پرتقالی شده اند ‏اما همچنان، لغات با ریشه عربی، بخش مهمی از واژگان اسپانیایی و پرتقالی را تشکیل میدهند