فعل درخواستی در ترکی استانبولی-آموزش زبان ترکی استانبولی 10

فعل درخواستی در ترکی استانبولی به افعالی گفته می‌شود که نه به حالت امر یا نهی بلکه با خواهش و درخواست فعلی را از فرد یا افرادی تقاضا می‌کنیم. در این نوع افعال بر خلاف افعال امر و نهی که برای ضمایر اول شخص وجود نداشت وجود خواهد داشت. در این قسمت از سلسله آموزش‌های زبان ترکی استانبولی با شیوه ساخت فعل درخواستی، پسوندهای عمومی و اختصاصی ضمایر و همچنین نحوه منفی کردن و سؤالی کردن آن آشنا می‌شویم.

در ادامه با وب سایت زبان آموز همراه باشید:

پسوندهای فعل درخواستی در ترکی استانبولی

برای ساخت فعل درخواستی در ترکی استانبولی از دو پسوند استفاده می‌کنیم. به ترتیب پسوند عمومی (Ek) و پسوند اختصاصی (kişi Eki) برای ساخت فعلی درخواستی استفاده می‌شود.

پسوندهای عمومی (Ek)

نخستین پسوندی که بعد از فعل برای درخواستی کردن می‌آید است که به دو صورت a/e می‌آید که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند a استفاده می‌شود.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند e استفاده می‌شود.

تبصره- چون این پسوندها خود نیز یک حرف صدادار محسوب می‌شود لذا اگر بعد از اضافه شدن به فعل دو حرف صدادار در کنار هم قرار گرفتند از y میانجی استفاده می‌شود و a به ya و e به ye تبدیل می‌شود.

پسوندهای اختصاصی (Kişi Eki)

دومین پسوندی است که بعد از پسوند نخست آورده می‌شود و از این جهت اختصاصی است که برای ضمایر مختلف متفاوت بکار برده می‌شود که در ادامه به تشریح آن می‌پردازیم:

فعل درخواستی در اول شخص مفرد (ben)

برای ساخت فعل درخواستی برای ضمیر ben از دو پسوند yım/yim استفاده می‌شود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند yım استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند a به صورت ayım خواهد شد.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند yim استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند e به صورت ayım خواهد شد.

فعل درخواستی در دوم شخص مفرد (sen)

برای ساخت فعل درخواستی برای ضمیر sen از دو پسوند sın/sin استفاده می‌شود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند sın استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند a به صورت asın خواهد شد.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند sin استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند e به صورت esin خواهد شد.

فعل درخواستی در سوم شخص مفرد (O)

برای ساخت فعل درخواستی برای ضمیر O از پسوند خاص دیگری استفاده نمی‌شود و همان پسوندهای عمومی یعنی a/e بکار برده می‌شود.

فعل در خواستی در اول شخص جمع (biz)

برای ساخت فعل درخواستی برای ضمیر biz از دو پسوند lım/lim استفاده می‌شود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند lım استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند a به صورت alım خواهد شد.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند lim استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند e به صورت elim خواهد شد.

فعل درخواستی در دوم شخص جمع (siz)

برای ساخت فعل درخواستی برای ضمیر siz از دو پسوند sınız/siniz استفاده می‌شود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند sınız استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند a به صورت asınız خواهد شد.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند siniz استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند e به صورت esiniz خواهد شد.

فعل در خواستی در سوم شخص جمع (onlar)

برای ساخت فعل درخواستی برای ضمیر onlar از دو پسوند lar/ler استفاده می‌شود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند lar استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند a به صورت alar خواهد شد.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند ler استفاده می‌شود که با اتصال به پسوند e به صورت eler خواهد شد.

منفی کردن فعل درخواستی در ترکی استانبولی:

برای منفی کردن افعال درخواستی در ترکی استانبولی تنها کافی است پسوندهای منفی ساز ma/me را بعد از فعل اضافه نمود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند ma برای منفی کردن افعال درخواستی استفاده میشود.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند me برای منفی کردن افعال درخواستی استفاده میشود.

سؤالی کردن فعل درخواستی در ترکی استانبولی:

برای سؤالی کردن افعال درخواستی در ترکی استانبولی تنها کافی است پسوندهای سؤالی mı/mi را بعد از پسوندهای فعل درخواستی بصورت منفصل اضافه می‌شود که منطبق بر اصل تطابق آوایی در زبان ترکی استانبولی به صورت زیر استفاده می‌شود:

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار سخت a/ı/o/u باشد از پسوند mı برای سؤالی کردن افعال درخواستی استفاده میشود.

اگر آخرین حرف صدادار فعل از انواع حرف صدادار نرم e/i/ö/ü باشد از پسوند mi برای سؤالی کردن افعال درخواستی استفاده میشود.

برای فهم بهتر به جدول زیر و مثال‌های آن توجه بفرمایید:

در قسمت بعد با آموزش صفت دار کردن افعال در سلسله مباحث آموزش زبان ترکی استانبولی با وب سایت زبان آموز همراه باشید.